طی ماه های گذشته چند اتفاق مهم باعث تغییر سیاست کلی جهان و اقتصاد کشور های مختلف شد. روی کار آمدن دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا یکی از مهم ترین مسائلی بود که جهان را در بهتی فرو برد و باعث شد شرایطی به وجود آید نتوان چشم انداز روشنی برای آینده اقتصاد جهان تشریح کرد. رویداد دیگر توافق اعضای اوپک بعد از درگیری ها و کشمکش های فراوان بود که این امر هم سبب شد ایران و عربستان دو ابر قدرت و رقیب منطقه با هم کنار بیایند و در نتیجه این امر بهای طلای سیاه پا در مسیر و روندی صعود گذاشت.

اقتصاد کشور ما هم از این تغییرات بی نصیب نماند وبازار ارز و سکه سردرگم شد. مساله دیگر این بود که با این شرایط و فضای حاکم بر اقتصاد زمان بودجه بندی سال جدید در کشور بسته شد و به عقیده ای بسیاری از تحلیلگران بودجه ای با خوشبینی زیاد بسته شد. در این خصوص با دکتر زهرا کریمی، استاد دانشگاه مازندران به گفت و گو نشستیم که در ادامه می خوانید.

استاد دانشگاه مازندران در گفت و گو با سایت خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در خصوص این مساله که آیا نشست اخیر اوپک و نتیجه آن یعنی پایین آوردن ظرفیت تولید کشورهای عضو می تواند بهانه ای برای نزدیک شدن دو رقیب همیشگی منطقه (ایران و عربستان) شود یا نه اظهار کرد: این مثال مصداق این موضوع است که چند دشمن هم در برخورد با عاملی که باعث ایجاد رعب و وحشت در آنها شده به هم نزدیک می شوند.

دکتر زهرا کریمی در ادامه تصریح کرد: در پی این امر به باور من شاید نگرانی از نحوه برخورد آمریکا )رئیس جمهوری جدید - دونالد ترامپ) باعث نزدیک شدن دو کشور ایران و عربستان و همراهی روسیه در این امر و در نتیجه بالا رفتن قیمت نفت شد.

وی در ادامه تصریح کرد: علت نزدیک شدن نظرات ایران و عربستان در اوپک  آن است که با روی کار آمدن ترامپ، در ماه های آینده اقتصاد جهان با یک عدم اطمینان جدی روبه رو شده است و به عقیده من منطقی است که کشورهای عضو اوپک در این فضا با هم هماهنگی بیشتری داشته باشند. 

دکتر کریمی در خصوص بازار ارز و نوسانات غیر قابل پیش بینی نرخ آن بعد از انتخابات اخیر امریکا تصریح کرد: بعد از انتخابات آمریکا نرخ ارز روندی صعودی به خود گرفته که تا حدودی ناشی از نگرانی مردم نسبت به آینده  است. وی در ادامه مشخص شدن بودجه کشور و گرانتر شدن 200 تومانی نرخ ارز را عاملی تاثیر گذار در این شرایط دانست و گفت:به عقیده من این مورد و همچنین تضعیف بهای یورو در مقابل دلار عاملی است که باعث بروز نگرانی در بازار ارز شده است.

استاد دانشگاه مازندران می گوید: روی کار آمدن ترامپ در آمریکا زنگ خطری را برای اتحادیه اروپا به صدا در آورده، احزاب راست مخالف اتحادیه ی اروپا در ماه های اخیر قدرت بیشتری گرفته اند و نتیجه ی انتخابات در فرانسه و آلمان در سال 2017 نگرانی در باره ی آینده ی اتحادیه ی اروپا را  تشدید کرده است. این موضوع باعث ضعف هر چه بیشتر یورو در رویارویی با دلار شده است.

وی در در ادامه در خصوص شرکای تجاری ایران با توجه به شرایط فعلی اظهار کرد: پس از برجام انتظار می رفت شرکای تجاری ایران از کشورهای آسیایی به سمت کشورهای اروپایی و صنعتی جهت گیری و حرکت کنند.

دکتر کریمی تصریح کرد: اما با توجه به قوانین جدید وضع شده در آمریکا مبنی بر ویزای افرادی که می خواهند به ایران سفر کنند و همچنین مشکلات بانکی که موانعی بر سر راه معاملات بین المللی ایران ایجاد کرده، باعث شده روند گسترش روابط با کشورهای صنعتی آنطور که باید و شاید پیش نرود و شاهد جهشی قابل توجه در خصوص معاملات با کشورهای صنعتی اروپا  نباشیم.

وی درخصوص اقدام دولت ایران برای جذب سرمایه های خارجی و گسترش روابط تجاری با کشورهای صنعتی گفت: امیدواریم که دستگاه دیپلماسی کشور در همکاری با کشورهای عضو اتحادیه اروپا بتواند مشکلات پیش رو را از میان برداشته و باعث رشد سرمایه گذاری در ایران و بروز رونق اقتصادی در کشور شود.

استاد دانشگاه مازندران در خصوص بودجه سال جدید اظهار کرد: به عقیده من دولت و بودجه سال جدید در شرایط کنونی نمی تواند تحولی جدی در فضای کسب و کار ایران ایجاد نماید و قطعا برای تغییر در این روند و شرایط به یک هماهنگی جدی در نهادهای مختلف تصمیم گیری برای تحولی مثبت در فضای کسب و کار و کاهش ریسک سرمایه گذاری در ایران نیازمندیم.

دکتر کریمی می گوید: به باور من اگر این همکاری اتفاق نیافتد اقتصاد وارد یک مرحله بسیار خطرناک می شود و نا اطمینانی افزایش میابد و در شرایطی که اجرای برجام با مشکل مواجه شود ، با تشدید تحریم ها اقتصاد ایران تحت فشار شدیدی قرار خواهد گرفت. وی افزود: به نظر میرسد که دستگاه دیپلماسی  ایران باید حفظ آرامش در فضای سیاست خارجی را اساس کار خود قرار دهد و با کشورهای عضو اتحادیه اروپا در جهت اجرای برجام همکاری کند.

دکتر زهرا کریمی تصریح کرد: برآیند مسائل بالا این است که بودجه دولت، بودجه منطقی و البته کمی خوشبینانه است. به طور مثال قیمت نفت در بودجه بشکه ای 50 دلار تعیین شده است. و این در شرایطی است که بهای طلای سیاه به تازگی از مرز 50 دلارگذشته است. یا بودجه بیش از اندازه روی افزایش درآمدهای مالیاتی حساب کرده که تحقق این هدف نیازمند یک عزم ملی است و به گسترش پایه ی مالیاتی بستگی دارد. براین اساس باید شرکت هایی که معاف از مالیات هستند، موظف به پرداخت  مالیات شوند.

وی تصریح کرد:اما نکته قابل توجه اینجاست که برای ایجاد فضای مناسب و کاهش ریسک فعالیت های اقتصادی، به یک آرامش،‌ کشور به توافق و تفاهم میان نهادهای تصمیم گیری و سیاست گذاری نیازمند است که متاسفانه هنوز شکل نگرفته است. وی در خصوص اصلاح ارزی تصریح کرد: به عقیده من دولت با رویکردی محتاطانه و به تدریج باید ارز را گران کند و به نظر من با توجه به تورم سال های گذشته  قیمت ارز حدود 3500 تومانی برای اقتصاد ایران  مناسب نیست.

دکتر کریمی در خصوص کنترل بازار ارز می گوید: اگر بخواهیم بازار ارز را کنترل کنیم باید انتظارات نگران کننده نسبت به آینده اقتصاد کشور را تغییر دهیم و خوشبینی نسبت به آینده را تقویت کنیم. استاد دانشگاه مازندران در پایان خاطر نشان کرد: به رغم مشکلات و چالش های پیش رو دولت تمام تلاش خود را در جهت بهبود این امر انجام داده که به باور من این اقدامات لازم هست ولی کافی نیست. تسریع آهنگ رشد سرمایه گذاری، تولید و اشتغال به شکل گیری عزم ملی، و همکاری و هماهنگی تمامی نهادهای نظام جمهوری اسلامی ایران در جهت کاهش ریسک فعالیت های اقتصادی  نیازمند است.